ضریب تأثیر
ضرایب تأثیر (به انگلیسی: Impact Factor)، یک شاخص کمی است که برای ارزیابی، مقایسه و رتبه‌بندی نشریات علمی در رشته‌های مختلف در سطح ملی یا برای مقایسه مجله‌ها در سطح بین‌المللی به کار گرفته می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده فراوانی استنادهایی است که در طول یک دوره زمانی مشخص به یک مقاله چاپ و در یک نشریه داده می‌شود. ضریب تأثیر مجله‌ها نخستین بار توسط دکتر یوجین گارفیلد و آیروینگ شر در دهه ۱۹۶۰ به مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) آمریکا ارائه شد، تا در انتخاب مجله‌های علمی برای نمایه استنادی علوم به کار گرفته شود.
این عامل همه ساله توسط مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) بر مبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه و نتیجه در گزارش‌های ارجاع مجله یا Journal Citation Reports منتشر می‌شود. این ضریب، نه برای مقاله یا نویسنده، بلکه برای مجله محاسبه می‌شود. محاسبه بر مبنای یک دوره دو ساله صورت می‌گیرد؛ به عبارت دیگر برای هر سال معین، ضریب تأثیر یک مجله متوسط تعداد ارجاعات داده شده در همان سال معین به هر مقالهٔ منتشره در ان مجله در طی دو سال متوالی قبلی می‌باشد.[۱] برای مثال اگر در سال 96 جمعاً ۴۰ ارجاع به مقاله‌های سال‌های 94 و 95 آن مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال 94 تعداد ۲۶ مقاله و در سال 95 تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد، ضریب ارجاع آن مجله از تقسیم ۴۰ بر (۲۶+۲۴=۵۰) به دست می‌آید که ۰/۸ است؛ یعنی به‌طور متوسط هر مقالهٔ آن نشریه ۰/۸ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته‌است.
بیشترین[ویرایش]
بیشترین مقدار ضریب تأثیر (IF) در میان همه ژورنال‌های علمی، با اختلاف قابل توجه مربوط به مجله پزشکی CA است که در سال ۲۰۲۲ ضریب تاثیر ۲۵۴.۷ داشته است.[۲] رتبه دوم تا نهم نیز متعلق به نشریات حوزه دانش پزشکی است.[۳] مجله پزشکی لنست با مقدار نزدیک به ۱۶۹ در رتبه دوم و مجله پزشکی نیوانگلند با مقدار ۱۵۸.۵ در رتبه سوم قرار می‌گیرد. پس از مجله پزشکی JAMA، چند رتبه بعدی در اختیار مجلات بسیار معتبر نیچر (Nature) قرار دارد.
منابع[ویرایش]
- صالحی، کیوان و نوروزی، علیرضا (۱۳۸۵). ارزشیابی ضریب تأثیرگذاری مجله‌های بین‌المللی ایران. اطلاع‌شناسی.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Impact_factor
- ↑ «CA: A Cancer journal for clinicians, metrics».
- ↑ «The top 20 highest-impact factor journals according to the Journal Citation Reports (JCR 2022), published by Clarivate Analytics in June 2023 – WoS Journals – All information you need to know» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.